ATIKSU ARITMA TESİSLERİNDEKİ KLİMALARDA SOĞUTUCU AKIŞKAN GEÇEN BAKIR BORULARDA KOROZYON

BAKIR KOROZYONUNDAN KURTULMANIN ARAŞTIRILMASI

Pano / Server odalarında ,ofis ve tesisteki münferit yerlerde bulunan klimaların bakır bileşenlerinin hidrojen sülfür ile reaksiyona girmesi sonucu ve akabinde korozyon tahribinden maximum 3 yıl ömrünün olduğu gözlemlenmiştir.(max 3 yıl ömür biçilmesi için atık su arıtma tesisinde hidrojen sülfür yoğunluğunun çok az olması gerekir ).

Ancak tesisteki klimalar sıcak mevsimlerde sürekli arıza çıkartmasından mütevellit pano /server odalarındaki verimi ve dolaylı olarak tesisteki verimi düşürmektedir.Ayrıca bazı pano odalarında klima arızası sebebiyle yangın çıktığı gözlemlenmiştir.

Bu sonuçlar firmamızı bazı araştırmalara itmesinden dolayı bizde bu konunuyu üniversite ayağıyla inceledik ve bazı deneyleri gerçekleştirdik. Deneylerin amacı klimalardaki bakır bileşenlerin(en önemli kısım ise soğutucu akışkanın yüksek basın ve sıcaklıkta geçtiği bakır borular ve fin/kanat malzemesi) yerine hangi malzemeyi kullanmamız gerektiğini incelemektir.

ATIKSU ARITMA TESİSİ MALİYETİNE ETKİ EDEN TEMEL FAKTÖRLER

ÇEVRE YÖNETİMİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ(T.C ÇEVRE VE ŞEHİRCİLİK BAKANLIĞI)

TIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2014–2023)( Prof. Dr. Mehmet ÇAKMAKCI Prof. Dr. Bestamin ÖZKAYA Doç.Dr. Mehmet Sinan BİLGİLİ Doç.Dr. Ömer APAYDIN Doç.Dr. İdris SARISOY)

Atıksu altyapılarını iyileştirilmesi ve yeni tesislerin inşaatının finansmanında dış kaynak kullanımının oranı yüksektir. Bu nedenle atıksu yatırımları konusunda en büyük tehdit küresel ekonomik kriz veya siyasi belirsizlik nedeniyle dış finansman temininde zorluk yaşanması veya yüksek faizli kredi kullanılmasıyla yüksek borçlanmadır. Atıksu teknolojilerinde dışa bağımlılık ülkemiz açısından başka bir tehdit unsurunu oluşturmaktadır. Ulusal imkânlarla gerçekleştirilecek yatırımlar ile üniversiteler, kamu ve özel sektör eliyle gerçekleştirilecek AR-GE yatırımlarının teşvik edilmesiyle birlikte teknolojik bağımlılık azaltılabilecektir.

Atıksu altyapı tesislerinde kullanılan donanımlar ve teknolojilerde ulusal kaynak ve ARGE katkısı düşük düzeyde gerçekleşirken kısmi olarak dışa bağımlılık söz konusudur. Bu durumda güncel teknoloji yatırımı için ulusal kaynak ülke dışına aktarılmaktadır. Bu durumun tersine çevrilebilmesi üniversiteler ve diğer ulusal araştırma merkezleri ile idari kurumlar ve özel sektör ilişkilerinin artırılarak ARGE yatırımlarının iyileştirilmesi gerekmektedir. Ülkemizde atıksu hizmetlerinin ücretlendirilmesinde kirleten öder prensibi uygulanmaktadır. Fakat uygulanan tariflerin düşük tutulması ve hizmet bedellerinin eksik tahsil edilmesi nedeniyle atıksu yatırımları ve hizmetlerinin finansmanı büyük oranda genel bütçe ve uluslararası fonlardan yapılmaktadır.

Atıksu Arıtma Tesisi Maliyetine Etki Eden Temel Faktörler

Ekonomik gelişmeler de AAT’lerin maliyetlerini doğrudan etkiler. AAT’de kullanılacak makine – teçhizat ve diğer ekipmanlar ithalat yoluyla temin ediliyorsa, döviz kurundaki artışlar maliyetleri doğrudan artırırken, döviz kurundaki düşüşler maliyetleri düşürür. Yine bezer şekilde finansal piyasalarda faiz oranlarının artışı AAT için borçlanmaya başvurulmuşsa finansman maliyetlerini artırır. Enflasyonun hızla yükselmesi AAT’lerin hem yatırım hem de işletme maliyetlerini artırır. AAT’deki toplam maliyetlerin önemli bölümü AAT’lerin işletme maliyetlerinden oluşmaktadır. AAT'lerin 30 yıllık amortisman süreleri dikkate alındığında, ATT toplam işletme maliyetleri ilk yatırım maliyetlerinin üzerindedir.

İşletme maliyetleri, AAT tamamlanıp faaliyete geçtikten sonra ortaya çıkan elektrik, personel, yönetim, bakım – onarım, güvenlik, taşıma/nakliye giderleri, sigorta giderleri, kimyasal madde giderleri, vergiler, danışmanlık ve hizmet alım giderleri gibi giderleri kapsamaktadır.